Alkohol bardzo często stanowi nieodłączny element wakacyjnych wyjazdów, czy też weekendowych wycieczek. Jego spożycie w upalne dni niesie za sobą jednak szereg skutków, w tym również takich, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.
I choć wizja schłodzonego trunku na plaży czy nad jeziorem wydaje się kusząca, tak przy wysokich temperaturach znacznie bezpieczniejszym okazuje się zrezygnowanie z picia alkoholu.
Dlaczego nie warto pić alkoholu w trakcie upałów? Co dzieje się wówczas z ludzkim organizmem i jakie mogą być tego konsekwencje? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajduje się w dalszej części poniższego artykułu.
Zobacz również: Przygotuj się na upały – jak bezpiecznie przebywać na słońcu?
Wysokie temperatury nie pozostają obojętne dla naszych organizmów, co odczuwalne jest już przy około 27°C. Wówczas stajemy się zmęczeni, ospali, a także znacznie mniej skoncentrowani. Mamy mniej siły, a przy tym również brakuje nam apetytu. Wszystko to wynika z faktu, że organizm otrzymuje z otoczenia więcej ciepła, niż jest w stanie oddać, a jego reakcje mają na celu zachowanie stałej temperatury ciała i ochronę przed przegrzaniem. Wymaga to jednak odpowiednich kroków, do których zalicza się:
· Zwiększone pocenie się – mechanizm ten stanowi podstawę w kontekście chłodzenia ciała. Warto jednocześnie mieć świadomość, że pocenie się prowadzi do zwiększonej utraty wody oraz elektrolitów, co może przyczyniać się do odwodnienia organizmu oraz zaburzeń równowagi elektrolitowej. Dlatego też w trakcie upałów należy spożywać duże ilości wody, a przy tym również uzupełniać takie składniki, jak przede wszystkim sód, potas i magnez.
· Rozszerzenie naczyń krwionośnych – wysokie temperatury skutkują rozszerzeniem naczyń krwionośnych, co ma na celu zwiększenie przepływu krwi oraz wzmożone oddawanie ciepła do otoczenia. Niestety, powoduje to również obniżenie ciśnienia krwi, co z kolei może wywoływać zawroty głowy, osłabienie, a nawet omdlenia. Ponadto rozszerzone naczynia wymuszają również przyspieszoną akcję serca, które musi włożyć więcej pracy w to, aby skutecznie pompować krew.
· Przyspieszony oddech – w trakcie upałów możemy doświadczać zmian w oddychaniu, które związane są z koniecznością szybszego odprowadzania ciepła z organizmu.
· Zmniejszony apetyt – przy wysokich temperaturach doświadczamy obniżenia perystaltyki jelit, co skutkuje znacznym zmniejszeniem apetytu. Organizm jest bowiem skoncentrowany na regulacji temperatury ciała, przez co procesy trawienne stają się znacznie mniej efektywne, gdyż niejako schodzą na dalszy plan. Dlatego też nie mamy wówczas ochoty na obfite posiłki, a często nawet na jakiekolwiek posiłki.
Wysokie temperatury same w sobie stanowią spore wyzwanie dla ludzkiego organizmu, który stara się zrobić wszystko, aby zachować odpowiednią równowagę cieplną. Jeśli więc zdecydujemy się wówczas na spożycie alkoholu, który zdecydowanie nie jest obojętny dla organizmu, musimy liczyć się z potencjalnymi konsekwencjami. Wśród nich zaznacza się przede wszystkim:
· Odwodnienie – alkohol wykazuje działanie diuretyczne, co oznacza, że znacząco zwiększa on ilość oddawanego moczu. W połączeniu z wysokimi temperaturami, kiedy to organizm i tak traci więcej wody poprzez wzmożoną produkcję potu, może to doprowadzić do szybszego odwodnienia i zaburzenia równowagi elektrolitowej.
· Zmiany w ciśnieniu krwi – zarówno alkohol, jak i wysokie temperatury, powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, co w konsekwencji skutkuje również obniżeniem ciśnienia krwi. Wówczas znacząco wzrasta więc ryzyko silnych zawrotów głowy, odczuwania znaczącego osłabienia, ale i doświadczania omdleń.
· Zwiększone ryzyko udaru cieplnego – w trakcie upałów organizm stara się ochłodzić poprzez pocenie się, jednak alkohol może osłabiać ten mechanizm, a przy tym również zaburzać regulację temperatury ciała. Skutkiem takiego połączenia nieraz okazuje się więc zwiększenie ryzyka wystąpienia udaru cieplnego, który zagraża nie tylko zdrowiu, ale i życiu.
· Problemy kardiologiczne – wysokie temperatury sprawiają, że serce przyspiesza swoją pracę, aby pompować więcej krwi w celu odpowiedniego schłodzenia organizmu. Alkohol okazuje się wówczas dodatkowym obciążeniem, co może prowadzić do wystąpienia poszczególnych problemów kardiologicznych. Dotyczy to w szczególności osób z wcześniejszymi lub istniejącymi problemami sercowymi.
Omawiając zagadnienie picia alkoholu w trakcie upałów nie należy pomijać kwestii związanej z jego rozkładaniem przez układ trawienny. W tym kontekście konieczne jest bowiem zaznaczenie kilku kluczowych faktów.
Pierwszy z nich mówi o tym, że przy wysokich temperaturach organizm szybciej wchłania alkohol, co dobywa się głównie w jelicie cienkim. Wynika to ze zwiększonego przepływu krwi i prowadzi do przyspieszonego odczuwania skutków wypicia danych trunków. Oznacza to więc, że wypity w trakcie upałów alkohol zadziała szybciej i mocniej niż standardowo. Całkowicie niewskazanym jest więc przecenianie własnych możliwości, a zarazem zaleca się, aby stale monitorować reakcje własnego organizmu i zachowywać zdroworozsądkowy umiar, lub też całkowicie zrezygnować wówczas z picia procentowych napojów. Przydatnym w tym zadaniu może okazać się jakościowy alkomat, który umożliwi szybkie i sprawne określenie stężenia alkoholu w organizmie, co z kolei ułatwi kontrolę nad ilością jego spożywania.
Co więcej, niebagatelne znaczenie ma również to, jak alkohol jest później rozkładany. Jego metabolizm zachodzi bowiem przede wszystkim w wątrobie, gdzie znajdują się takie enzymy, jak dehydrogenaza alkoholowa (ADH) oraz dehydrogenaza aldehydowa (ALDH). To właśnie ich zadaniem jest „poradzenie sobie” z alkoholem i prawidłowe jego rozłożenie. Wysoka temperatura może jednak zaburzać pracę wspomnianych enzymów, a w konsekwencji powodować, że efekty spożycia alkoholu będą utrzymywać się dłużej niż jest to oczekiwane.
Zdecydowanie warto wspomnieć również o tym, że alkohol może wpływać na stężenie glukozy we krwi, co okazuje się szczególnie niebezpieczne dla osób z cukrzycą. W połączeniu z wysokimi temperaturami, przez które organizm zużywa znaczące ilości energii na utrzymywanie odpowiedniej temperatury, wpływ alkoholu na poziom cukru okazuje się znacznie bardziej zauważalny, a przy tym również niebezpieczny.
Choć picie alkoholu podczas wysokich temperatur niesie za sobą szereg konsekwencji, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia, wiele osób wciąż decyduje się na sięgnięcie po dane trunki procentowe. Wówczas należy jednak pamiętać o kilku istotnych zasadach, które są w stanie zminimalizować ryzyko niepożądanych skutków alkoholu przy upałach. Zalicza się do nich między innymi:
· Zwiększone spożycie płynów (np. wody i/lub napojów izotonicznych);
· Wybieranie niskoprocentowych trunków (np. piwa);
· Picie drinków w zastępstwie za nierozcieńczone napoje wysokoprocentowe;
· Spożywanie alkoholu wieczorem, gdy temperatura ulega obniżeniu;
· Zachowywanie umiaru i zdrowego rozsądku.
Nie od dziś wiadomo, że alkohol nie pozostaje obojętny dla organizmu, wywołując przy tym szereg rozmaitych skutków, a często również wielu ciężkich konsekwencji zdrowotnych. Upały jedynie potęgują działanie procentowych trunków, przez co zaleca się wówczas całkowitą rezygnację z ich spożywania. Zamiast alkoholu warto wówczas postawić na napoje, które ułatwiają nam poradzenie sobie z nadmiernie wysokimi temperaturami, a przy tym wspierają organizm w jego staraniach mających na celu utrzymanie odpowiedniej temperatury całego ciała. Są to przede wszystkim:
· Woda mineralna (np. z dodatkiem owoców, takich jak cytryna lub pomarańcza);
· Napoje izotoniczne;
· Niesłodzone kompoty;
· Soki (np. pomidorowy lub pomarańczowy);
· Woda kokosowa;
· Herbaty ziołowe bez cukru.
Powszechnym odruchem w trakcie upałów okazuje się sięganie po schłodzone napoje, które niejednokrotnie przynoszą znaczącą ulgę. Przy wysokich temperaturach nieraz jest to jednak utrudnione, przez co doskonałym rozwiązaniem jest wyposażenie się w solidny i trwały termos lub kubek termiczny, który będzie w stanie utrzymać odpowiednią temperaturę wybranego napoju przez dłuższy czas. Tego typu akcesoria sprawdzą się jednak nie tylko w trakcie podróży, ale i nawet w domowym zaciszu. Pojemny i nieprzeciekający termos czy też kubek termiczny może więc okazać się absolutnym niezbędnikiem w trakcie upałów.
Sprawdź także: Wakacje nad wodą – jak spędzić je bezpiecznie?