Jak działa kolimator? Wskazówki zakupowe

Kolimatory, zwane również celownikami kolimatorowymi, to wyjątkowo popularne przyrządy optyczne wykorzystywane między innymi przez zawodowych strzelców sportowych, a także myśliwych. Dzięki nim możliwe jest bowiem skuteczne zwiększenie precyzji oddawanych strzałów, co dotyczy w szczególności dynamicznych sytuacji.

Na czym polega jednak działanie kolimatora? Kiedy warto zainwestować w tego typu rozwiązanie i na co należy zwracać wówczas szczególną uwagę? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajdują się w dalszej części poniższego artykułu.

Zobacz również: Strzelectwo terenowe (HFT) – na czym polega?

Celownik kolimatorowy – budowa i działanie

Kolimator to nowoczesny system celowniczy wykorzystywany w strzelectwie i optyce. Służy on do precyzyjnego namierzania celu, a do tego oferuje możliwość szybkiego oraz intuicyjnego celowania zarówno na krótkich, jak i średnich dystansach. Rozwiązanie to okazuje się szczególnie popularne wśród myśliwych, sportowców, a nawet służb mundurowych, takich jak wojsko czy policja.

W swoim działaniu celowniki kolimatorowe wykorzystują zasadę kolimacji światła, co oznacza, że rozbieżne wiązki światła są przetwarzane na wiązki równoległe. Bezpośrednią konsekwencją tego zjawiska jest uzyskanie wyraźnego i niezmiennego w swojej pozycji punktu celowniczego, niezależnie od kąta patrzenia.

Do kluczowych elementów budowy kolimatora zalicza się przy tym:

·       Źródło światła – najczęściej w postaci diody LED w czerwonym lub zielonym odcieniu. Światło generowane przez diodę pełni funkcję punktu celowniczego.

·       Półprzezroczystą soczewkę – czyli element, który odbija światło emitowane przez diodę w kierunku oka użytkownika, umożliwiając widzenie punktu celowniczego na tle otoczenia.

Co więcej, w przeciwieństwie do tradycyjnych celowników optycznych, celownik kolimatorowy z założenia nie powiększa obrazu, co pozwala na zachowanie szerokiego pola widzenia. Użytkownik celuje nakładając widoczny punkt świetlny na cel, przy czym punkt pozostaje w jednej płaszczyźnie z celem, co eliminuje konieczność precyzyjnego wyrównywania oka z linią celowania.

Rodzaje kolimatorów – jaki wybrać?

Kolimatory różnią się między sobą pod względem takich aspektów, jak chociażby budowa, funkcjonalność, czy też sposób montażu. Dzięki temu użytkownicy są w stanie dopasować celownik do własnych potrzeb oraz preferencji, choć nieraz zadanie to okazuje się nieco skomplikowane. Dlatego też zdecydowanie warto zapoznać się z najpowszechniejszymi rodzajami kolimatorów, do których zalicza się celowniki:

·       Otwarte – których budowa opiera się o wykorzystanie diody, ramki oraz szybki. Umożliwiają one uzyskanie znacznie większego pola widzenia, a jednocześnie okazują się lekkie i niewielkie. Takie celowniki znajdują swoje zastosowanie w broni krótkiej i myśliwskiej, tym samym doskonale sprawdzając się w dynamicznych sytuacjach.

·       Zamknięte – posiadające zamkniętą tubę, w której umieszczona jest soczewka i źródło światła. Cechują się one większą wagą i rozmiarami niż celowniki otwarte, a dodatkowo zapewniają lepszą ochronę przed deszczem, pyłem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Celowniki zamknięte świetnie sprawdzają się w broni długiej, szczególnie przy okazji trudniejszych warunków atmosferycznych.

·       Zasilane pasywnie – to celowniki, które do prawidłowego działania nie wymagają baterii. Dzięki temu sprawdzają się między innymi w skomplikowanych warunkach, przy których niezawodność okazuje się absolutnie kluczowa.

·       Z punktami wielokolorowymi (Multi-Color) – takie kolimatory umożliwiają zmianę punktu celowniczego w zależności od tła lub warunków oświetleniowych. Są one więc doskonałym rozwiązaniem w zmiennych sytuacjach, choć cechują się bardziej złożoną konstrukcją, za którą może iść również wyższa cena.

·       Hybrydowe (z powiększeniem) – to celowniki łączące w sobie kolimator z dodatkową lupą powiększającą. Gwarantują one lepszą precyzję strzałów na większych dystansach, a jednocześnie są wyjątkowo wszechstronne. Takie kolimatory są jednak większe, cięższe i droższe niż podstawowe modele.

·       Cyfrowe (elektroniczne) – czyli kolimatory wyposażone w ekran oraz szereg zaawansowanych funkcji, takich jak zmiana wzoru punktu celowniczego, różne tryby pracy, czy też integracja z systemami noktowizyjnymi. Z łatwością można się jednak domyślić, że takie celowniki będą prawdopodobnie najdroższą możliwą opcją. 

Na co zwrócić uwagę przy wyborze kolimatora?

Wybór odpowiedniego celownika kolimatorowego zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj broni, zastosowanie, czy też osobiste preferencje użytkownika. Przy podejmowaniu decyzji warto więc rozważyć kilka kluczowych aspektów, które zostały opisane w poniższych akapitach.

Rodzaj celownika

W obrębie kolimatorów dokonuje się podziału na kilka odmiennych rodzajów, które różnią się pod względem przeznaczenia, budowy, funkcji, czy też ceny. Na wstępie warto więc określić własne potrzeby, oczekiwania, a także budżet, jakim się dysponuje, aby następnie skutecznie dopasować odpowiedni wariant.

Rozmiar i kształt punktu celowniczego

Wielkość punktu celowniczego jest określana w jednostce zwanej MOA, która oznacza minuty kątowe.

Mniejsze punkty (1-3 MOA) umożliwiają precyzyjne celowanie na większych dystansach, natomiast większe punkty (4-6 MOA) doskonale sprawdzają się przy okazji szybkiego namierzania na krótkich dystansach. Do najpopularniejszych celowników zalicza się te w rozmiarze 2-3 MOA.

Jeśli natomiast chodzi o kształt punktu celowniczego, oprócz standardowych wariantów można spotkać również takie wzory, jak okręgi czy krzyże, które w wielu sytuacjach mogą zwiększać widoczność celu.

Kolor i jasność punktu celowniczego

Punkty celownicze w kolimatorach najczęściej przyjmują czerwoną lub zieloną barwę. Te pierwsze sprawdzają się przede wszystkim w trudniejszych warunkach oświetleniowych, a więc chociażby po zmroku. Zielone punkty są natomiast lepiej widoczne w jasnym świetle.

Celowniki kolimatorowe niejednokrotnie oferują przy tym możliwość regulacji jasności punktu, co umożliwia dostosowanie jego widoczności do panujących obecnie warunków oświetleniowych. Przydatnym udogodnieniem w tym aspekcie okazuje się funkcja automatycznej regulacji jasności, dzięki której użytkownicy nie muszą przejmować się jej ręcznym ustawianiem.

Pole widzenia

Szerokie pole widzenia jest charakterystyczne dla celowników otwartych, które umożliwiają skuteczne celowanie oboma oczami. Nieco inaczej wygląda to w celownikach zamkniętych, w których tubus może przyczyniać się do ograniczenia widoczności.

Trwałość i odporność na warunki atmosferyczne

Każdy celownik kolimatorowy powinien gwarantować odpowiednią wytrzymałość, która obejmuje chociażby odporność na odrzut broni oraz ewentualne uderzenia. Ponadto zdecydowanie warto sięgać również po kolimatory spełniające konkretne standardy dotyczące wodoodporności i pyłoszczelności, gdyż dzięki temu możliwe będzie korzystanie z nich nawet przy okazji trudnych warunków.

Zasilanie i czas pracy

Kolimatory przeważnie operują na powszechnie dostępnych bateriach CR2032, przy czym istotna okazuje się ich żywotność. Warto więc stawiać na celowniki wykorzystujące standardowe typy baterii, a jednocześnie sięgać po warianty znanych i cenionych producentów. Dzięki temu użytkownicy będą mieli pewność, że baterie nie ulegną rozładowaniu w najmniej oczekiwanym momencie.

Dodatkowym atutem będą przy tym takie funkcje, jak chociażby automatyczne wyłączanie w celu oszczędzania energii.

Rozmiar i waga

W tym aspekcie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim rozmiar posiadanej broni. Lżejsze i bardziej kompaktowe celowniki sprawdzają się bowiem przy mniejszych broniach (np. pistoletach), natomiast większe i cięższe – przy bardziej rozbudowanych konstrukcjach (np. karabinach). Warto jednocześnie zaznaczyć, że lekkie i niewielkie celowniki niejednokrotnie mogą oferować nieco mniejszą trwałość, natomiast te o solidniejszej budowie często gwarantują wyższą odporność oraz bardziej zaawansowane funkcje.

Montaż i kompatybilność

Przed zakupem danego kolimatora należy upewnić się, że wybrany model będzie kompatybilny z szyną montażową posiadanej broni. Ponadto warto zwrócić także uwagę na to, czy celownik umożliwia regulację w pionie i poziomie.

Cena i marka

Wybierając kolimator zdecydowanie warto inwestować w sprawdzonych i renomowanych producentów, gdyż zyskuje się wówczas pewność co do jakości wykonania celownika. Droższe modele przeważnie oferują przy tym lepszą optykę, większą trwałość, a nieraz również przydatne udogodnienia i dodatkowe funkcje. Z łatwością można jednak znaleźć również budżetowe kolimatory dedykowane początkującym, które w zadowalającym stopniu spełniają swoje zadania, a przy tym nie kosztują zbyt dużo.

Dodatkowe funkcje

Nowoczesne i bardziej zaawansowane celowniki kolimatorowe niejednokrotnie gwarantują dostęp do przydatnych funkcji, takich jak:

·       Tryb noktowizyjny;

·       Zmienne wzory punktu celowniczego;

·       Powiększenie.

I choć za tego typu udogodnienia przeważnie należy dopłacić nieco więcej, tak bardzo często stanowią one świetne rozwiązanie, szczególnie przy użytku profesjonalnym lub zawodowym. Jest to więc coś, w co warto zainwestować, jeśli od kolimatora oczekuje się nieco więcej niż jedynie podstawowe funkcje.

Sprawdź także: Jaką kamerę termowizyjną wybrać?