Odkrywanie uroków natury to jedno z bardziej ekscytujących doświadczeń. Żeby jednak przygoda była w pełni bezpieczna, niezbędne będą umiejętności przetrwania i kompletne wyposażenie survivalowe.
Jak przygotować się do funkcjonowania w dziczy? Sprawdź podstawowe techniki i czego możesz potrzebować, żeby stawić czoła każdemu napotkanemu wyzwaniu.
Dzika przyroda potrafi być źródłem niesamowitych przeżyć. Decydując się na przygodę z survivalem trzeba jednak mieć świadomość, że naszym zadaniem jest harmonijnie z nią współistnieć. Podstawowe kroki przed zaplanowaniem wypadu w dzicz powinny więc obejmować zaznajomienie się z lokalną przyrodą i sposobem jej funkcjonowania.
Co powinieneś wiedzieć? Przede wszystkim jakie gatunki zwierząt możesz spotkać podczas swojej wyprawy, gdzie mają one swoje siedliska oraz jakie zagrożenia mogą wynikać ze spotkania z nimi. Świadomość okresów godowych, oznak agresji danych gatunków czy też wzorców żywienia mogą okazać się niezbędne do przewidywania zachowania i minimalizowania ryzyka niebezpiecznych sytuacji.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa, które są jednocześnie bezpośrednio powiązane z dbałością o dobrostan zwierząt, obejmują między innymi:
- właściwe przechowywanie żywności (tak, żeby nie przyciągała zwierząt w miejsce obozowiska),
- prawidłową utylizację śmieci i odpadów,
- zachowywanie bezpiecznej odległości od dzikich zwierząt i unikanie szlaków o ograniczonej widoczności,
- hałasowanie podczas wędrówki celem odstraszania zwierząt i unikania efektu zaskoczenia.
W przypadku bezpośredniego spotkania z dzikim zwierzęciem należy zachować spokojną i nieagresywną postawę. Trzeba powoli się odsunąć i dać zwierzęciu przestrzeń, żeby również mogło się wycofać. Warto też mieć pod ręką gaz pieprzowy jako zabezpieczenie na wypadek naprawdę beznadziejnych sytuacji.
Prócz zbadania lokalnej przyrody, warto oczywiście poznać także środowisko i warunki pogodowe w danym miejscu. Znajomość terenu, warunków na szlakach i wszelkich innych szczegółowych informacji odnośnie obszaru, w którym się znajdziesz, da Ci możliwość podejmowania maksymalnie trafnych i świadomych decyzji.
Opracowany przed wyprawą plan podróży warto udostępnić najbliższym. W przypadku, kiedy nie uda Ci się zameldować zgodnie z przewidywanym planem, będą oni dysponowali konkretnymi informacjami, które pomogą w akcji ratunkowej.
Zobacz także: Plecak na survivalową wyprawę.
Spakowanie niezbędnego sprzętu ma ogromne znaczenie podczas survivalu. Choć konkretne zestawienie akcesoriów będzie zależało od charakteru wyprawy, absolutne minimum obejmuje:
· narzędzia nawigacyjne, czyli mapy, kompas oraz urządzenie GPS,
· urządzenia komunikacyjne, w tym w pełni naładowany telefon i/lub radiotelefon,
· odpowiednią odzież dostosowaną do przewidywanych warunków pogodowych (np. przeciwdeszczową czy termiczną),
· nóż wielofunkcyjny, scyzoryk lub multitool,
· latarkę ręczną albo czołówkę z zapasem baterii,
· kompletną apteczkę, w której znajdą się m.in. bandaże, maści antyseptyczne i najpotrzebniejsze leki,
· solidny plecak,
· optymalną ilość jedzenia i wody wraz z zapasem na wypadek sytuacji awaryjnych,
· schronienie awaryjne - na przykład lekki namiot albo płachtę biwakową,
· wodoodporne akcesoria do rozpalania ognia - krzesiwa lub zapalniczkę.
Komplet niezbędnych sprzętów można zaplanować samodzielnie, można także zdecydować się na zakup gotowego zestawu przetrwania.
Dodatkowym elementem spersonalizowanego ekwipunku może być dobry zegarek taktyczny. To wielofunkcyjne akcesorium pozwala między innymi monitorować wartości ciśnienia atmosferycznego czy temperatury powietrza. Dzięki jego odczytom możesz przewidzieć pogorszenie swojego stanu zdrowia i lepiej zaplanować obciążenie fizyczne na kolejne dni.
Zależnie od charakterystyki lokalizacji, można pomyśleć dodatkowo o środkach na owady.
Zobacz także: Poradnik prezentowy dla młodego survivalowca.
Prócz wiedzy i ekwipunku, w survivalu liczą się też umiejętności. W pierwszej kolejności należy opanować techniki nawigacji, ponieważ każdy survivalowiec musi potrafić pewnie poruszać się w dziczy. Mapy, kompasy i urządzenia GPS stanowią zresztą pierwszy punkt omawianego wyżej niezbędnego wyposażenia.
Co konkretnie powinieneś umieć? Czytać mapy, czyli między innymi rozumieć symbole, warstwice i skale. Wiedzieć jak określać kierunek i orientować się w terenie z użyciem kompasu, a także rozumieć funkcjonalność urządzeń GPS. W praktyce trasa będzie wymagała dostosowania, choćby ze względu na przeszkody.
Może też zdarzyć się tak, że konieczna będzie znajomość alternatywnych metod nawigacji. Umiejętność wykorzystywania naturalnych punktów orientacyjnych (gór, formacji skalnych, rzek) czy zrozumienie technik nawigacji na niebie może okazać się niezwykle pomocne w trudniejszych sytuacjach.
Survival polega także na tym, by samodzielnie budować swoje schronienie. Umiejętność doboru odpowiedniej lokalizacji, takiej jak na przykład zawietrzna strona wzgórz, pozbawiona martwych drzew czy luźnych skał, mogących stanowić zagrożenie, to gwarancja komfortu i bezpieczeństwa podczas odpoczynku.
Choć w niezbędnym ekwipunku powinien znaleźć się namiot czy płachta biwakowa, warto mieć i praktykować umiejętność budowania schronienia z naturalnych materiałów - kamieni, gałęzi, liści czy mchu. Gwarancją bezpiecznego schronu jest izolacja, zatrzymująca ciepło i chroniąca przed wpływem żywiołów, a także odpowiednia wentylacja, zapobiegająca gromadzeniu się wilgoci we wnętrzu.
Ważne jest też, żeby potrafić znaleźć i oczyścić wodę. Oznaki źródeł wody może stanowić roślinność, ślady zwierząt czy też wgłębienie terenu. Za dobre źródło wody może posłużyć też topniejący śnieg.
Metod oczyszczania wody jest kilka. Gotowanie jest najpewniejszym, a zarazem najłatwiejszym sposobem na eliminację potencjalnych szkodliwych bakterii i patogenów. Można wyposażyć się także w filtry do wody, zarówno w formie specjalnych butelek filtrujących, jak i tabletek oczyszczających wodę w procesie obróbki chemicznej. Mniej popularnym rozwiązaniem są urządzenia do sterylizacji UV.
O konieczności posiadania umiejętności rozpalania ognia prawdopodobnie nie trzeba uświadamiać nawet początkującego survivalowca. Tą kluczową dla przetrwania umiejętność można jednak praktykować na kilka różnych sposobów. Oto co ciekawsze z nich:
· metody oparte na tarciu - polegają na ocieraniu dwóch kawałków drewna, co w konsekwencji wytwarza ciepło i żar. Najpopularniejszą techniką tego typu jest metoda wiercenia łukowego - łuk służy do obracania drewnianego wrzeciona na płycie ogniowej;
· tradycyjna metoda krzemień i stal - polega na uderzaniu twardym, ostrym przedmiotem (typu krzemień) w stal, co wytwarza iskry. Iskry łapie się następnie na materiał służący za podpałkę, czyli na przykład suchą trawę i delikatnie dmuchając tworzy się z nich płomień;
· zapłon słoneczny – wykorzystuje słońce, skupiając światło słoneczne na małej, suchej hubce za pomocą kawałka szkła. Innymi słowy, ustawia się szkło pod kątem, koncentrując promienie słoneczne w konkretnym punkcie i cierpliwie czeka się, aż podpałka się zapali.
Zestawy do rozpalania ognia czy też zwykłe zapalniczki to niezawodne opcje zapasowe, szczególnie przydatne w warunkach zwiększonej wilgotności. Warto mieć je ze sobą nawet pomimo znajomości wszystkich powyższych metod rozpalania ognia.
Zobacz także: 10 niezbędnych elementów podczas wyprawy w góry
Nawet na najlepiej zaplanowanej wyprawie mogą wydarzyć się kontuzje i wypadki. Dlatego sprzęt pierwszej pomocy i umiejętności medyczne są absolutnie niezbędne w survivalu. Każdy uczestnik eskapady powinien wiedzieć, co robić w sytuacji zranienia, skręcenia czy reakcji alergicznych. Trzeba potrafić poprawnie opatrywać rany, unieruchamiać urazy i przeprowadzać podstawową resuscytację krążeniowo-oddechową.
Przed rozpoczęciem wyprawy należy także opracować plan komunikacji awaryjnej, biorąc pod uwagę możliwości wezwania pomocy nawet wtedy, gdy zwykłe metody komunikacji są niedostępne. Sygnały o pomoc mogą obejmować:
· krzyczenie w regularnych odstępach czasu,
· dmuchanie w gwizdek w seriach po trzy,
· używanie dymu z ogniska w ciągu dnia i latarki w nocy,
· posiadanie pirotechniki sygnalizacyjnej.
Kluczem przetrwania jest profilaktyka, która polega na zachowaniu ostrożności, świadomości sytuacyjnej i korzystaniu ze sprzętu ochronnego. Bywa jednak i tak, że wysłanie sygnału jest niezbędne do uzyskania pomocy, której potrzebujesz Ty albo inny uczestnik wyprawy. W każdych warunkach należy zachować spokój i starać się wykorzystać wszelkie dostępne zasoby i techniki, by zmaksymalizować szanse na odnalezienie na czas.
Survival może okazać się wyczerpujący zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Budująca się w ten sposób odporność psychiczna jest jednak kluczowa do przezwyciężania leków, stresu i niepewności. Warto rozwijać myślenie w kategoriach pokonywania wyzwań i traktowania ich jako drogi do rozwoju oraz uczenia się. Choć może to brzmieć trywialnie – pozytywne myślenie może okazać się kluczem do sukcesu. Wiara we własne instynkty i nabyte umiejętności niejednokrotnie pozwala survivalowcom wychodzić z dziczy silniejszymi niż kiedykolwiek wcześniej.