Jak skutecznie uchronić się przed smogiem i spalinami?

Smog i spaliny skracają nam życie. Potwierdzają to różnorodne raporty dotyczące wpływu jakości powietrza na nasze zdrowie, w tym na przykład Air Quality Index. Każde przekroczenie wytycznych WHO odnośnie średniorocznej jakości powietrza (które wynoszą 5 µg/m³ dla pyłów PM2,5) o zaledwie 10 μg/m³, skraca prognozowaną długość życia o rok.

Cząstki o średnicy poniżej 2.5 µm, czyli inaczej PM2,5, w największej mierze przyczyniają się do chorób układu sercowo-naczyniowego i oddechowego. Podobny wpływ na nasz stan zdrowia mają cząstki PM10, dwutlenek węgla czy dwutlenek azotu, których źródłem jest między innymi ruch samochodowy. Te substancje powodują dodatkowo uszkadzanie komórek układu immunologicznego.

Niestety nasz kraj nie wypada najlepiej w kwestii jakości powietrza, na co wpływ ma wiele czynników. Praktycznie każda miejscowość w Polsce - poza nadmorskimi i niektórymi górskimi - boryka się z problemem smogu i spalin. Nie trzeba jednak zmieniać miejsca zamieszkania, by skutecznie chronić się przed szkodliwymi substancjami.

Stacje takie jak Aqicn, Airly czy nawet Paczkomaty z czujnikiem jakości powietrza pozwalają monitorować stan zanieczyszczeń. Jeśli w danej miejscowości brak stosownego sensora, można zaopatrzyć się we własny detektor PM2,5, upewniając się uprzednio co do jego parametru dokładności pomiaru.

Warto wiedzieć, że większość stacji w Polsce nie podąża bezpośrednio za wytycznymi WHO i za dobrą jakość powietrza uznaje wartości znacznie wyższe niż te, które realnie są bezpieczne dla zdrowia. Samodzielne monitorowanie poziomu zanieczyszczenia pozwala jednak na obiektywną ocenę sytuacji i wyposażenie się w maskę antysmogową wtedy, gdy uznamy to za konieczne. Z kolei o jakość powietrza wewnątrz naszego domu lub mieszkania może zadbać dobry oczyszczacz powietrza.

Kiedy stężenia smogu w mieście sięgają 130-150 µg/m³ wyjście z domu bez maseczki nie tylko naraża nasze zdrowie, ale jest po prostu nieprzyjemne. Astmatycy mogą cierpieć na nasilone dolegliwości o podłożu alergicznym, a wszyscy inni mogą zauważać znaczny spadek sprawności i wydolności płuc.

Tymczasem dobra maska antysmogowa może filtrować od 95 do 99,97% zanieczyszczeń. Jak ją wybrać, by mieć pewność, że działa? Sprawdzając przede wszystkim skuteczność filtracji cząstek.

Na maskach antysmogowych znajdziemy różnorakie oznaczenia - N99, N100, KN95 czy FFP2. Są to w praktyce symbole różnych systemów klasyfikacji skuteczności filtracji.

System klasyfikacji NIOSH obejmuje trzy oznaczenia:

·         N95 – filtracja minimum 95% cząstek unoszących się w powietrzu,

·         N99 – filtracja minimum 99% cząstek unoszących się w powietrzu,

·         N100 – filtracja minimum 99,97% cząstek unoszących się w powietrzu.

Podobnie jest w systemie klasyfikacji „Conformité Européen” (CE), który także obejmuje trzy kategorie oznaczeń:

·         FFP1 – filtracja minimum 80% cząstek unoszących się w powietrzu,

·         FFP2 – filtracja minimum 94% cząstek unoszących się w powietrzu,

·         FFP3 – filtracja minimum 99% cząstek unoszących się w powietrzu.

Z kolei jeśli chodzi o oznaczenie KN95, to jest to chiński odpowiednik dla oznaczeń N95 i FFP2.

Dla porównania, maseczki chirurgiczne, dedykowane przede wszystkim do zapobiegania rozprzestrzenianiu się aerozoli, filtrują zaledwie około 20% zanieczyszczeń w postaci cząstek.

Prócz skuteczności filtracji zanieczyszczeń z powietrza, przy wyborze maski antysmogowej ważny jest także dopasowany kształt. Idealne dopasowanie materiału do twarzy zapewnia bowiem, że smog czy spaliny nie będą dostawały się do układu oddechowego przez luźne wypustki.

Ponadto dobrze, żeby maska miała dodatkowo filtr węglowy, ponieważ zapewnia on najskuteczniejszą ochronę przed trującymi gazami, takimi jak choćby benzopiren, który jest elementem składowym dymu z kominów.

Bardzo dobre maski antysmogowe ma marka Safemask. To tanie, a jednocześnie efektywne rozwiązania, wyposażone w wysoce skuteczną filtrację cząstek z certyfikatem N99.

Active Black to model do codziennego użytku, dla osób chcących pozostać aktywnymi, niezależnie od jakości powietrza. Wykonanie z delikatnej bawełny sprawia, że maska jest wygodna i zapewnia wysoki komfort termiczny. Ścisłe przyleganie do twarzy zapewnia między innymi uszczelniane noskiem ukrytym w lamówce oraz elastyczne taśmy. Dodatkowo konstrukcja uwzględnia dwa obrotowe zawory, które odprowadzają wilgoć. Ustawione w dół zapobiegają parowaniu okularów.

Dla osób aktywnych sportowo producent opracował model Cross Earloop. Nadaje się on do wszelkich sportów wymagających dużego wysiłku - do biegania, na rower, a nawet na narty czy snowboard. Komfort termiczny zapewnia włóknina poliestrowa ze specjalnie opracowaną formacją mikro otworów szpilkowych, z kolei wygodę noszenia oraz szczelne przyleganie zapewniają ściągacze zapinane rzepem typu “SOFT” oraz nosek.

Do uprawiania sportu równie dobrze sprawdza się też model Sport Earloop. Tworzywem wykonania jest tu odporny na warunki atmosferyczne neopren, a konstrukcja obejmuje 22 otwory wentylacyjne, 40 otworów szpilkowych oraz dwa obrotowe zawory odprowadzające wilgoć. Dzięki temu maseczka zapewnia pełną swobodę oddychania nawet podczas intensywnego wysiłku.

Dostępny dla wszystkich rodzajów maseczek filtr wielowarstwowy N99 z węglem aktywowanym jest wymienny. Czas pracy filtra zależy od stężenia zanieczyszczeń i waha się w przedziale od 12 do 48 godzin.

Dobra maska antysmogowa to najlepsze zabezpieczenie przed smogiem, ponieważ to właśnie na zewnątrz mamy największą styczność ze szkodliwymi substancjami. Warto jednak wiedzieć, że istnieją także sposoby na to, by zabezpieczyć swoje domostwa. Do tego celu służą oczyszczacze powietrza i – mniej skuteczne, ale warte uwagi – filtry do nawiewników okiennych (w które można wyposażyć się w dowolnym momencie) lub antysmogowe nawiewniki, które instaluje się podczas montażu okien.

Uważa się, że do naszych pomieszczeń przenika od 25 do nawet 50% zanieczyszczeń z zewnątrz. Także standardowe użytkowanie mieszkania czy domu potrafi generować szkodliwe substancje. Czy to w podczas gotowania, pieczenia w piekarniku czy też palenia świeczek. Nie należy zapominać także o kurzu i roztoczach. Tych wszystkich zanieczyszczeń można pozbyć się wyposażając się w wydajny oczyszczacz powietrza.

Należy go dobrać tak, by jego efektywność pracy umożliwiała pokrycie danego metrażu. Istotne jest też, by model był wyposażony w wielowarstwowy system filtrów składający się co najmniej z filtra węglowego i HEPA, czyli wysokowydajnego filtra cząstek stałych. HEPA jest bowiem jednym z najlepiej przetestowanych i najbardziej godnych zaufania rozwiązań pod względem filtracji najmniejszych cząstek. Warto, żeby miał także sensor PM2,5 z wyświetlaczem, dzięki czemu będziemy mogli samodzielnie monitorować jakość powietrza w pomieszczeniu.

Wyniszczający wpływ smogu i spalin sprawia, że ochrona jest jedynym rozsądnym rozwiązaniem. Choć noszenie maseczek w naszym kraju nie jest szczególnie popularne, ci, którzy postanawiają zostać trendsetterami korzystają na tym przede wszystkim ze zdrowotnego punktu widzenia.

Maski antysmogowe spod szyldu Safemask udowadniają, że ochrona przed smogiem nie musi być droga, by była skuteczna. Szkoda byłoby więc narażać się na choroby płuc, układu sercowo-naczyniowego czy nawet nowotwory, jeśli zabezpieczenie jest tak tanie i łatwo dostępne.

Równie tanim rozwiązaniem może okazać się instalacja antysmogowych filtrów do nawiewników okiennych, która ograniczy ilość szkodliwych substancji przedostających się do wnętrza naszych domostw. Droższy będzie zdecydowanie dobry oczyszczacz powietrza, jednak i ten spłaci się w perspektywie zachowania zdrowia.