Jak zneutralizować gaz pieprzowy? Przydatne wskazówki

Gaz pieprzowy to jedno z najpopularniejszych narzędzi obrony osobistej, którego działanie opiera się na wywołaniu silnego podrażnienia błon śluzowych oczu, nosa i dróg oddechowych. Jego użycie w sytuacjach zagrożenia może uratować zdrowie lub życie, jednak kontakt z gazem – zarówno przypadkowy, jak i w wyniku celowego ataku – jest niezwykle nieprzyjemny i bolesny.

Jak więc szybko i skutecznie zneutralizować działanie gazu pieprzowego? Które ze sposobów okazują się przy tym sprawdzone, a które stanowią jedynie pewnego rodzaju mit? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w poniższym artykule.

Zobacz również: Gaz pieprzowy czy paralizator – co jest lepsze do samoobrony?

Jak działa gaz pieprzowy? Skutki użycia

Gaz pieprzowy jest środkiem obezwładniającym, który w swoim składzie zawiera przede wszystkim kapsaicynę – substancję czynną pochodzącą z ostrych papryczek chili. Jego działanie opiera się więc na silnym podrażnieniu błon śluzowych oraz skóry, co z kolei wywołuje szereg reakcji fizjologicznych powodujących chwilowe unieszkodliwienie napastnika. W konsekwencji gaz pieprzowy może wywoływać między innymi takie objawy, jak chociażby:

·       Uczucie silnego pieczenia i dyskomfortu;

·       Łzawienie i zaczerwienienie oczu;

·       Chwilową utratę widzenia wywołaną podrażnieniem rogówki;

·       Kaszel i duszności;

·       Zaczerwienienie, obrzęk i uczucie pieczenia na skórze.

Co więcej, użycie gazu pieprzowego może poskutkować również poszczególnymi reakcjami psychicznymi, do których zalicza się między innymi uczucie intensywnej paniki, które dodatkowo pogłębiane jest przez dyskomfort fizyczny oraz strach.

Jak długo działa gaz pieprzowy?

Pomimo tego, że działanie gazu pieprzowego niejednokrotnie okazuje się silne i intensywne, tak wszelkie opisane objawy ustępują stosunkowo szybko. Czas ich trwania może jednak różnić się w zależności od takich czynników, jak stężenie kapsaicyny w gazie, czas ekspozycji, indywidualna wrażliwość i stan zdrowia, czy też podjęte środki neutralizacyjne.

Natychmiastowe efekty działania gazu pieprzowego, takie jak łzawienie i pieczenie oczu, duszności i kaszel, a także ból i pieczenie skóry, zazwyczaj utrzymują się do około 30 minut. Objawy krótkoterminowe, do których zalicza się podrażnienie skóry, chwilową utratę widzenia i obrzęk oczu, a także drażliwość dróg oddechowych, przeważnie ustępują po upływie od 30 minut do 2 godzin. Z kolei objawy długoterminowe, takie jak suchość w gardle lub silne podrażnienie u osób o wrażliwej skórze, mogą utrzymywać się nawet przez 2 dni.

Ogólnie rzecz biorąc, najsilniejsze efekty działania gazu pieprzowego trwają zazwyczaj około 30-45 minut, a większość objawów ustępuje samoistnie w ciągu 1-2 godzin. Dotyczy to jednak osób, które nie zmagają się z poważnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak chociażby astma. Jednocześnie należy zaznaczyć, że odpowiednie środki neutralizacyjne mogą znacząco przyspieszyć powrót do normalnego stanu.

Sposoby na neutralizację gazu pieprzowego

Neutralizacja skutków działania gazu pieprzowego polega przede wszystkim na złagodzeniu odczuwanego bólu, a także pieczenia i podrażnienia skóry, oczu oraz dróg oddechowych.

Na wstępnie należy przy tym zaznaczyć, że po bezpośrednim kontakcie z gazem pieprzowym nie należy trzeć oczu, gdyż może to poskutkować wtarciem substancji w głąb śluzówki. Ponadto konieczne jest również jak najszybsze usunięcie soczewek kontaktowych, jeśli znajdują się na oczach. Istotnym okazuje się również zaniechanie pocierania skóry, aby nie rozprzestrzeniać gazu na większe jej obszary.

Dodatkowo, choć może wydawać się to trudne, wskazanym jest również zachowanie spokoju i niewpadanie w panikę, ponieważ może to utrudnić podejmowanie racjonalnych decyzji oraz odpowiednich działań.

Chusteczki dekontaminacyjne

Chusteczki dekontaminacyjne to specjalistyczne produkty przeznaczone do szybkiej neutralizacji i usuwania substancji drażniących, takich jak gaz pieprzowy czy gaz łzawiący. Zawierają one specjalne składniki chemiczne, które pomagają w neutralizacji kapsaicyny, tym samym skutecznie ją rozpuszczając. W konsekwencji substancja drażniąca zostaje usunięta ze skóry, a dodatkowo chusteczki łagodzą także zaistniałe już podrażnienia.

Neutralizacja gazu pieprzowego na skórze

Najszybszym sposobem na zneutralizowanie gazu pieprzowego znajdującego się na skórze jest przemycie jej dużą ilością zimnej wody. Możliwe jest przy tym wykorzystanie delikatnego mydła, unikając przy tym pocierania skóry, gdyż może to zwiększyć podrażnienie.

Dobrym sposobem okazuje się również przemycie skóry mlekiem (np. pełnotłustym) lub solą fizjologiczną.

Neutralizacja gazu pieprzowego w oczach

W momencie, gdy gaz pieprzowy przedostanie się do oczu, wywołuje on natychmiastowe łzawienie, podrażnienie, a także zaczerwienienie. Aby zneutralizować te objawy, najlepszym rozwiązaniem jest przepłukanie oczu solą fizjologiczną, która jest łagodna i skutecznie usuwa drażniące cząsteczki gazu. Alternatywnym rozwiązaniem okazuje się przemycie oczu czystą, chłodną wodą. Warto pamiętać przy tym, że pocieranie może spowodować głębsze przenikanie gazu pieprzowego do rogówki, dlatego też należy całkowicie zrezygnować z tej czynności.

Łagodzenie objawów w drogach oddechowych

Skutki działania gazu pieprzowego w drogach oddechowych niejednokrotnie okazują się wyjątkowo uciążliwe. Niestety, nie istnieje przy tym szybki sposób na zneutralizowanie doznawanych objawów. Z zaleceń można jednak wymienić przede wszystkim przebywanie na otwartej przestrzeni lub w pomieszczeniu z dobrą wentylacją, co może pomóc w złagodzeniu duszności. Ponadto warto pić przy tym małe ilości chłodnej wody, która łagodzi pieczenie w gardle. Całkowicie niewskazanym będzie natomiast sięganie po gazowane napoje, które mogą dodatkowo podrażnić błony śluzowe.

Co więcej, choć może to być bolesne, zalecane jest także głębokie oddychanie przez nos, co pomaga w szybszym oczyszczaniu dróg oddechowych z gazu.

Usuwanie gazu pieprzowego z odzieży i powierzchni

Gaz pieprzowy należy usunąć także z odzieży oraz wszelkich powierzchni, które miały z nim kontakt.

W przypadku ubrań konieczne okazuje się wypranie ich w zimnej wodzie z dodatkiem detergentu. Wysoka temperatura może bowiem poskutkować ponownym uwolnieniem substancji czynnych, co z kolei zwiększa ryzyko ponownego kontaktu z gazem. Taka odzież nie powinna być przy tym prana z innymi ubraniami.

Jeśli natomiast chodzi o czyszczenie powierzchni - wszelkie obszary, które zostały zanieczyszczone gazem, należy umyć wodą z mydłem lub delikatnym środkiem czyszczącym. Warto zwrócić wówczas uwagę na to, aby nie rozprzestrzeniać drobinek gazu na inne obszary.

Neutralizacja gazu pieprzowego – czego nie robić?

Poszukując szybkich oraz awaryjnych rozwiązań mających zneutralizować działanie gazu pieprzowego, w wielu miejscach można natknąć się na porady, które w praktyce okazują się całkowitymi mitami. Ich zastosowanie może przy tym znacząco pogorszyć sytuację i zwiększyć odczuwany dyskomfort.

Czego NIE należy więc robić po kontakcie z gazem pieprzowym?

·       Stosowanie tłustych substancji (np. olej, kremy, wazelina) – ze względu na to, że kapsaicyna jest rozpuszczalna w tłuszczach, zastosowanie olejów lub tłustych kremów może zatrzymać ją na skórze, tym samym przedłużając jej drażniące działanie. Zamiast złagodzić objawy, tłuszcze mogą więc zwiększyć ich intensywność, a nawet rozprowadzić substancje drażniące na większą powierzchnię skóry.

·       Używanie gorącej wody – gorąca woda otwiera pory skóry, co pozwala kapsaicynie wnikać w nią głębiej. W konsekwencji działanie gazu zostaje zwiększone, co może dodatkowo wydłużyć czas utrzymywania się objawów.

·       Stosowanie środków na bazie alkoholu – alkohol może podrażniać skórę i błony śluzowe, szczególnie w połączeniu z kapsaicyną, która sama w sobie wywołuje stan zapalny. W efekcie odczuwalne będzie jeszcze większe pieczenie i przesuszenie skóry, co dodatkowo utrudnia proces gojenia.

·       Stosowanie octu lub kwaśnych substancji – podobnie jak alkohol, ocet i inne kwaśne substancje mogą zwiększyć podrażnienie skóry i błon śluzowych, zamiast je złagodzić. Kontakt z octem może dodatkowo wywołać uczucie pieczenia podobne do chemicznego oparzenia, co znacząco zwiększa dyskomfort.

·       Stosowanie zimnych okładów – choć zimna woda okazuje się pomocna, bezpośrednie użycie lodu lub wyjątkowo zimnych kompresów spowalnia krążenie, co utrudnia samoistne wypłukiwanie kapsaicyny. Takie działanie może więc sprawić, że objawy będą utrzymywać się dłużej, a skóra stanie się bardziej podatna na dalsze podrażnienia.

·       Używanie kosmetyków lub perfumowanych produktów – rozwiązania takie jak żele pod prysznic, toniki oraz perfumy, często zawierają substancje chemiczne, które dodatkowo podrażniają skórę lub wchodzą w reakcję z kapsaicyną. Warto więc odstawić je do momentu, gdy objawy ustąpią.

·       Używanie ręczników lub szorstkich materiałów – zarówno ręczniki, jak i różnego rodzaju szorstkie materiały, mogą powodować mechaniczne rozprowadzanie kapsaicyny na większe obszary skóry. W konsekwencji podrażnienia stają się bardziej intensywne, a substancja obejmuje nowe partie skóry, co dodatkowo zwiększa odczuwany dyskomfort.

Sprawdź również: Na co zwrócić uwagę przy wyborze gazu pieprzowego?