Komfortowy sen w otoczeniu dzikiej przyrody jest możliwy wyłącznie z odpowiednim ekwipunkiem, w skład którego wchodzi dobrze dobrany śpiwór. Dobra informacja jest taka, że taki śpiwór wcale nie musi być ciężki, ani też nie musi zajmować wiele miejsca. Szczególnie, jeśli wyprawa czy biwak planowane są porą wiosenną lub letnią.
Podpowiadamy, jak wybrać lekki śpiwór na wiosnę i lato – na jakie specyfikacje należy zwracać uwagę oraz jak ocenić, czy wybrany produkt będzie w rzeczywistości dopasowany do naszych preferencji.
Najważniejszy parametr dotyczący śpiworów, który powinien rozumieć każdy miłośnik outdooru, to przede wszystkim temperatura znamionowa. Cechy konkretnego produktu powinny odpowiadać warunkom planowanej wyprawy – survivalowej, górskiej wycieczki pieszej, kempingowej czy biwakowej.
Najpopularniejsi producenci śpiworów zwykli jednak podawać więcej niż jedną wartość temperatury dla poszczególnych modeli produktów. Jak się w tym połapać? Najczęściej mamy do czynienia z trzema wartościami: comfort, limit i extremum. Dodatkowo napotkamy także wartość oznaczoną jako temperatura max.
T-max – zwana górnym limitem, stanowi po prostu górną granicę komfortu, w której standardowej budowy mężczyzna nie wybudza się ze względu na zbyt wysoką temperaturę i nie poci się nadmiernie podczas odpoczynku;
T-comfort – inaczej wskaźnik komfortu, bazuje na komfortowym, niezakłóconym śnie standardowej budowy kobiety;
T-limit – dolny limit, czyli dolna granica komfortu termicznego mężczyzny śpiącego w pozycji przykurczonej snem niezaburzonym z powodu temperatury;
T-extremum, czyli wskaźnik ekstremum, którym nie należy kierować się przy wyborze śpiwora - odnosi się do temperatury, w której człowiek może przetrwać noc, ale przy zaśnięciu na dłużej niż 6 godzin grozi mu hipotermia.
Wartości wyznaczają badania zgodne z normą EN 13537, która zakłada jednocześnie, że:
- standardowej budowy mężczyzna ma 25 lat, mierzy 1,73 metra wzrostu i waży 73 kg,
- standardowej budowy kobieta to 25-latka posiadająca 1,60 metra wzrostu i ważąca 60 kg.
Przyjmuje się bezpieczną zasadę, że dla większości aktywności użytkownika powinien wystarczyć zakres T-comfort. Natomiast trzeba pamiętać, że norma odnosi się wyłącznie do testów laboratoryjnych, a przecież niewielu z nas odpowiada dokładnie tym parametrom budowy, które uwzględniono jako standard. Każdy ma też nieco inną tolerancję na zimno.
W praktyce, jeśli śpimy w temperaturach w okolicy 0°C, dla większości ludzi najlepsze parametry temperaturowe śpiwora będą wynosiły: T-comfort 0°C, T-limit -5°C i T-extreme -20°C. Przy czym, jeśli temperatura miałaby spaść do poziomu kilkunastu stopni niżej zera, taki śpiwór powinien służyć wyłącznie jako awaryjne, nie docelowe rozwiązanie. Nie będzie on bowiem w stanie zapewnić ani komfortu, ani co gorsza zabezpieczenia przed hipotermią.
Ciekawostką jest sposób wykonywania pomiarów wartości izolacyjnej śpiworów. Do badań służy manekin wyposażony w grzałki, które generują temperaturę równą tej, którą wytwarza ludzkie ciało. Zamocowane są na nim też czujniki temperatury, które mają za zadanie monitorować oddziaływanie zewnętrznej temperatury. Umieszczony w śpiworze i pomieszczeniu kontrolnym manekin zbiera odczyty temperatur, dzięki czemu ustalane są specyfikacje śpiworów.
Czy samo porównanie parametrów z metki daje gwarancję, że produkt będzie odpowiadał naszym potrzebom? Niestety nie wszystkie śpiwory są badane w dokładnie ten sam sposób. Dlatego najlepiej zwrócić dodatkowo uwagę na oznaczenie ISO 23537-1:2016. Ta norma określa bowiem precyzyjne warunki, jakie powinny być spełnione podczas badań termiki.
Wybierając lekki śpiwór na wiosnę i lato liczymy się z tym, że temperatury co do zasady będą przekraczały 10 stopni Celsjusza. Stąd - kierując się normami komfortu termicznego zgodnymi ze standardem EN 13537 - naszym potrzebom powinny odpowiadać śpiwory ze wskaźnikiem komfortu na poziomie ok. 5-10°C.
Produkty przeznaczone na sezon wiosenno-letni zazwyczaj nie ważą więcej niż kilogram i nie zajmują wiele miejsca wraz z pokrowcem. Wynika to z faktu, że w takich śpiworach najczęściej stosuje się syntetyczne wypełnienie. Dodatkową zaletą takiego rozwiązania jest możliwość łatwego prania (w pralce), szybkie schnięcie oraz antyalergiczne właściwości. Ten materiał dobrze izoluje ciepło nawet wtedy, gdy jest wilgotny.
Śpiwory z izolacją puchową stosuje się raczej zimą, ponieważ są one przystosowane wyłącznie do suchych warunków. Choć często posiadają wodoszczelne pokrycie, znacznie lepiej sprawdzają się, kiedy nie pada deszcz.
Najlepszy lekki śpiwór na wiosnę i lato będzie wyposażony w praktyczny pokrowiec z systemem pasów umożliwiających przytroczenie do plecaka. Przy wyborze warto też zwrócić uwagę, czy wybrany model posiada powłokę pokrytą wodoszczelną membraną oraz czy jakość zamków błyskawicznych jest zadowalająca.
Przykładem dobrego, lekkiego śpiwora będzie Snugpak Nautilus, oferujący komfort cieplny przy temperaturze do 3°C, jak i M-TAC czy Snugpak Sleeper Lite zapewniające temperaturę komfortu w warunkach od -5 do 5°C.
Planując wyprawę z noclegiem pod namiotem albo gołym niebem, trzeba uwzględnić realne temperatury panujące w nocy. Przykładowo w Alpach, mimo upalnego lata, nocą temperatury potrafią spadać do zera. Podobnie jest w polskich warunkach – pogoda nie zawsze sprzyja miłośnikom outdooru, więc najlepiej mieć pod ręką cieplejszy śpiwór z oznaczeniem T-comfort ~5 stopni.
Dobór odpowiedniego śpiwora to jednak nie wszystko, co możemy zrobić chcąc zapewnić sobie spokojny i wygodny sen. Dobra karimata jest o tyle ważna, że zadba o odpowiednią izolację, która w innym wypadku byłaby ograniczona ze względu na bezpośrednią styczność ciężaru naszego ciała z podłożem.
Niebagatelne znaczenie ma też wybór miejsca noclegu – najlepiej sprawdzi się lokalizacja, która jest sucha i osłonięta od wiatru, ponieważ zarówno wilgoć, jak i wiatr bardzo szybko wychładzają. Kolejna kwestia to ubiór. Wbrew pozorom kilka warstw odzieży nie jest najsensowniejszym pomysłem. Przede wszystkim dlatego, że to rozwiązanie ogranicza możliwość ogrzewania wnętrza śpiwora. Najlepiej postawić na odzież termiczną.
Na wszelki wypadek na wyprawę można zabrać ze sobą ogrzewacze chemiczne. Najczęściej dostępne są w komplecie po dwa, ponieważ zaleca się, żeby jeden umieścić w okolicy stóp, a drugi w okolicy klatki piersiowej.
Najważniejszą kwestią przy wyborze lekkiego śpiwora na wiosnę i lato jest termika. Wiadomym jest, że ogólna tolerancja na zimno jest kwestią indywidualną. Przy wyborze konkretnego modelu śpiwora warto jednak kierować się precyzyjnymi wytycznymi i warunkami pogodowymi panującymi w regionie, do którego się wybieramy.
O ile bowiem lekkie przegrzanie nie będzie niosło ze sobą dużych konsekwencji podczas letniego noclegu na kempingu czy na biwaku, tak wysoko w górach może już stanowić poważne ryzyko dla zdrowia i bezpieczeństwa. Przed wyprawą warto rozważyć różnorodne dostępne rozwiązania, które mogą pomóc zwiększyć komfort snu w różnorodnych warunkach.