Najlepsza broń czarnoprochowa bez zezwolenia - jaką wybrać?

Pomimo tego, że obecnie na rynku strzeleckim dostępnych jest wiele nowoczesnych rozwiązań, broń czarnoprochowa stale cieszy się stosunkowo dużym zainteresowaniem w obrębie miłośników militariów. Wynika to między innymi ze względu na specyficzne regulacje prawne tego typu rozwiązań, a także unikalne doświadczenie z ich użytkowania. Co więcej, po czarnoprochowce sięgają rozmaite grupy odbiorców, wśród których wyróżnia się nie tylko pasjonatów historii i rekonstruktorów wydarzeń historycznych, ale również kolekcjonerów, strzelców rekreacyjnych, czy nawet internetowych twórców zajmujących się tematyką strzelectwa.

Jak jednak zacząć swoją przygodę z bronią czarnoprochową? Co należy wiedzieć przed zakupem wybranego modelu? Na które parametry należy wówczas zwracać szczególną uwagę i jakie warianty czarnoprochowców zasługują na wyróżnienie? Odpowiedzi na te, a także wiele innych pytań, znajdują się w dalszej części poniższego artykułu.

Zobacz również: Strzelectwo terenowe (HFT) – na czym polega? Zasady i wytyczne

Broń czarnoprochowa – budowa i działanie

Broń czarnoprochowa to rodzaj broni palnej, w której, jako środek wybuchowy do wystrzeliwania pocisków, stosowany jest proch czarny, zwany dymnym. W tej kategorii mieszczą się przede wszystkim rozmaite modele historyczne (produkowane zazwyczaj do końca XIX wieku), a także ich repliki. Zdecydowanie najpopularniejsze okazują się przy tym repliki broni wzorowanej na konstrukcjach z lat 1600-1885, w tym chociażby pistolety i karabiny jednorazowe oraz modele powtarzalne, takie jak rewolwery.

Budowa broni czarnoprochowej

Broń czarnoprochowa ma nieco inną konstrukcję niż nowoczesna broń palna. Można przy tym wyróżnić kilka charakterystycznych elementów, do których zaliczają się:

·       Lufa – a więc długie, metalowe ramie, w którym znajduje się przewód lufy (wewnętrzny kanał). W wielu modelach lufa przyjmuje gładką postać, choć zdarzają się również warianty gwintowane, cechujące się większą precyzją strzałów.

·       Komora prochowa – czyli miejsce, do którego wsypuje się proch czarny. W karabinach i pistoletach komora znajduje się wewnątrz lufy, natomiast rewolwery posiadają w tym celu specjalną komorę bębna.

·       Zamek – czyli mechanizm odpowiadający za inicjowanie zapłonu prochu i oddanie strzału. Jest to zasadniczo kluczowy element w konstrukcji broni czarnoprochowej, gdyż umożliwia wytworzenie iskry niezbędnej do zapalenia prochu. W zależności od konstrukcji i epoki, zamki różniły się sposobem działania, ale wszystkie spełniały tę samą podstawową funkcję.

·       Kurek i mechanizm spustowy – kurek to element, który napina się przed oddaniem strzału. Następnie, w zależności od rodzaju zamka (o czym więcej nieco dalej), po naciśnięciu spustu następuje zwolnienie kurka, co powoduje zapalenie prochu.

·       Przyrządy celownicze – czyli proste elementy ułatwiające celowanie, które mogą przyjmować postać muszki lub szczerbinki.

Jak działa broń czarnoprochowa?

Sposób działania broni czarnoprochowej jest uzależniony od rodzaju zamka, który został w niej zastosowany. Element ten odpowiada bowiem za inicjowanie zapłonu prochu, a w konsekwencji również oddanie strzału. Zasadniczo można więc wyróżnić zamki:

·       Lontowe – to najstarszy rodzaj zamka, stosowany przede wszystkim w XV i XVI wieku. W zamku lontowym do zapłonu używano żarzącego się lontu, który należało przyłożyć do panewki z prochem. Był on wówczas przymocowany do specjalnego ramienia. I choć tego typu rozwiązanie budzi podziw, było ono wyjątkowo niepraktyczne przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

·       Kołowe – broń czarnoprochowa z zamkiem kołowym została wynaleziona na początku XVI wieku, a w swoim działaniu wykorzystywała ona iskry potrzebne do zainicjowania zapłonu prochu generowane przez obracające się koło, które ocierało się o krzemień.

·       Skałkowe – to zamki znane od końca XVI wieku. Są one prawdopodobnie najpopularniejszym rodzajem zespołów zapłonowych w broni czarnoprochowej, gdyż okazują się wyjątkowo skuteczne w działaniu, a przy tym również stosunkowo wygodne. Mechanizm ich pracy opiera się o kurek, do którego mocowano krzemień. Zadaniem kurka z krzemieniem jest uderzanie o metalową płytkę, czyli krzesiwo, co z kolei generuje iskry padające na panewkę, gdzie znajduje się proch inicjujący zapłon.

·       Kapiszonowe – czyli zamki znane od początku XIX wieku, które stanowiły przełomowy wynalazek i skutecznie zastąpiły zamki skałkowe. W zamku kapiszonowym do zapłonu stosuje się mały miedziany kapiszon wypełniony piorunianem rtęci, który umieszcza się na kominku. Po naciśnięciu spustu kurek uderza w kapiszon, co powoduje wybuch piorunianu rtęci i generuje iskrę zapalającą proch, a następnie dochodzi do wystrzału.

Do pozostałych rodzajów zamków zalicza się chociażby warianty perkusyjne, stanowiące kolejną wersję zamków kapiszonowych, a także mechaniczne, które stosowano w późniejszych, bardziej nowoczesnych konstrukcjach.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że broń czarnoprochowa w swoim działaniu wykorzystuje amunicję rozdzielnego ładowania. Oznacza to, że pociski oraz proch ładowane są oddzielnie. Na chwilę obecną możliwy jest jednak zakup repliki broni czarnoprochowej ładowanej nabojem zespolonym, czyli zamkniętym w łusce.

Posiadanie broni czarnoprochowej – regulacje prawne

Zgodnie z Ustawą o broni i amunicji, posiadanie broni czarnoprochowej bez zezwolenia jest możliwe, jeśli jest to broń:

·       Wyprodukowana przed 1885 rokiem lub jej replika;

·       Odtylcowa z kapiszonowym mechanizmem zapłonowym.

Gdy dana broń spełnia te wymagania, może być legalnie kupowana i posiadana przez osoby powyżej 18 roku życia bez konieczności posiadania odpowiedniego pozwolenia. Ważne jest jednak, aby były to historyczne repliki, a nie nowoczesne wersje broni czarnoprochowej o dużej mocy.

Znacznie bardziej skomplikowanym zagadnieniem okazuje się kwestia prochu. Jego legalny zakup wymaga bowiem posiadania Europejskiej Karty Broni (EKB), a więc dokumentu wydawanego przez Wojewódzkie Komendy Policji po wypełnieniu dedykowanego wniosku. Sprzedaż prochu jest bowiem ewidencjonowana przez każdy sklep, dlatego też osoby nieposiadające EKB najzwyczajniej nie będą miały możliwości jego zakupu. Co więcej, posiadane broni czarnoprochowej powinni mieć przy tym świadomość, że samodzielne wytwarzanie prochu stanowi przestępstwo, a przy tym okazuje się również wyjątkowo niebezpieczne i stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie broni czarnoprochowej?

Decydując się na zakup broni czarnoprochowej należy zapoznać się nie tylko z odpowiednimi regulacjami prawnymi, ale również najważniejszymi parametrami tego typu rozwiązań. Poszczególne cechy czarnoprochowców wywierają bowiem bezpośredni wpływ na ich działanie, a w konsekwencji również zadowolenie użytkowników.

Do kluczowych parametrów broni czarnoprochowej, które warto mieć na względzie, zalicza się:

·       Typ broni – do wyboru są między innymi karabiny, strzelby, garłacze, pistolety, czy też rewolwery czarnoprochowe. Wybór danego typu broni czarnoprochowej stanowi jednak dość indywidualną kwestię i wynika przede wszystkim z preferencji użytkowników.

·       Kaliber – zasadniczo rzecz biorąc, bronie czarnoprochowe występują najczęściej w trzech kalibrach - .31, .36 oraz .44. Wybór danego kalibru jest przy tym uzależniony od takich czynników, jak preferencje, doświadczenie, przeznaczenie broni, dostępność amunicji, a także wygoda użytkowania. W broni czarnoprochowej kaliber wpływa bowiem na siłę odrzutu, celność, a także koszty eksploatacji. Kaliber .31 jest idealny do nauki oraz rekreacyjnego strzelania na krótkim dystansie. Broń w kalibrze .36 sprawdzi się u osób ceniących zrównoważony odrzut, zadowalającą moc, a także dobrą celność. Kaliber .44 to natomiast najlepszy wybór dla doświadczonych strzelców, oczekujących od broni większej mocy i zadowalającej celności na średnich lub dłuższych dystansach.

·       Rodzaj lufy – broń z gładką lufą może okazać się znacznie łatwiejsza w użytkowaniu, natomiast modele z gwintowaną lufą zapewniają większą celność. Nie są one jednak polecanym wyborem dla początkujących strzelców.

·       Amunicję – zaleca się, aby osoby rozpoczynające swoją przygodę z bronią czarnoprochową stawiały przede wszystkim na broń na naboje zespolone. Korzystanie z broni na amunicję rozdzielnego ładowania okazuje się bowiem znacznie trudniejsze, przez co wymaga odpowiedniej wiedzy, wprawy i doświadczenia. 

Gdzie można strzelać z broni czarnoprochowej?

Ze względu na przepisy dotyczące bezpieczeństwa, a także samą specyfikę działania broni czarnoprochowej, strzelanie z niej jest dozwolone przede wszystkim na profesjonalnych strzelnicach – najlepiej otwartych. Są to bowiem najbezpieczniejsze, a zarazem najwygodniejsze miejsca, które jednocześnie umożliwiają skorzystanie z pomocy instruktorów, a także wykorzystanie odmiennych tarcz oraz spróbowanie swoich sił na różnorodnych dystansach.

Z broni czarnoprochowej można strzelać również w trakcie zorganizowanych wydarzeń i rekonstrukcji historycznych, a także zawodów strzeleckich, w tym przede wszystkim organizowanych przez profesjonalne kluby strzeleckie oraz historyczne grupy rekonstrukcyjne.

Jaką broń czarnoprochową wybrać?

Wybór odpowiednio dopasowanej broni czarnoprochowej niejednokrotnie może stanowić spore wyzwanie. Oprócz najważniejszych parametrów, konieczne okazuje się również zwrócenie uwagi na jakość wykonania konkretnego modelu, a także jego ogólną funkcjonalność. Aby więc uniknąć rozczarowania, czy też niedostatecznego zadowolenia z zakupionej broni, zdecydowanie warto postawić na rozwiązania oferowane przez znanych i cenionych producentów, takich jak Pietta lub Uberti. 

Pietta to włoska firma oferująca repliki kultowych broni, które stanowią wierne odwzorowania historycznych modeli projektowanych przez takie marki, jak Colt lub Remington. Produkty Pietta, w tym chociażby rewolwer Colt Pocket Police Snubnose , czy też Remington New Army, są gwarancją wysokiej jakości wykonania, a także realistycznej konstrukcji. Dzięki temu odnajdują się one wśród kolekcjonerów, pasjonatów strzelectwa, a także rekonstruktorów historycznych.

Podobnie wygląda to w przypadku Uberti, a więc kolejnej włoskiej marki specjalizującej się w tworzeniu replik opartych na historycznych modelach broni czarnoprochowej. W swojej ofercie producent zawiera między innymi kultowy model Colt 1861 Navy, a więc jeden z najbardziej rozpoznawalnych, a zarazem wysoce cenionych rewolwerów wykorzystywanych chociażby w wojnie secesyjnej.

Jednocześnie należy mieć świadomość, że stawiając na sprawdzone marki zyskuje się pewność nie tylko względem jakości, ale i wierności odwzorowania replik, które okazują się jednocześnie niezawodne, trwałe oraz pełne detali.